+ KARAR VERME AŞAMASI

                         

                                 

                     

 KARAR VERME AŞAMASI

Samuray Yamomoto Tsunetomo “Hakagure” adlı eserinde yazıyor ki .” Atalarımız diyor ki ,insanın yedi nefes alışında ve verişinde karar alması lazımdır. Düşünceler uzadığında sonuç berbat oluyor… Güçlü, berrak ve hızlı zihin yedi nefeste karar ala bilir. Ama bunun için inat ve tüm engelleri aşma kararlığı olacaktır.” Sayın Samuray çok haklıdır. Hatırlayın, nasıl önemli karar aşamasında seçim yapmakta zorlandınız, yanlış seçim yapmaktan korktunuz, strese girdiniz, kararı ertelediniz, daha sonraya bıraktınız, ama bu “sonra” hiçbir zaman gelmedi.

Tüm insanları sözde iki gruba ayıra biliriz. Birileri yönetenler ve  uygulayanlar. Önde gidenler analitik zekaya sahipler, kesin kararlar alırlar, riski göze ala biliyorlar ve başkalarını arkalarından sürüklüyorlar. Böyle kişiler onlara bağımlı olanları etkileye biliyorlar.

Uygulayanlar kendi başına karar veremezler, onlar işi kadere ve başkalarına bırakmayı tercih ederler. Bu kişiler kendilerini yönetmeye izin verirler. Seçim yapma durumu onların dengesini bozar, onlar telefona yapışıp bilgi almaya çalışırlar, yardım isterler, krize girerler ve sonunda teslim olurlar. Bir başkası denesin-derler. Sonra ise pişman olurlar: Neden birilerine her şey var, başkasına ise hiçbir şey yoktur?

Biz rastgele “sözde” demedik, bu iki grup arasında hep değişimler mümkündür. Bu gün lider olan birisi, yarın uygulayan olur. Bazı zaman birilerine seçim yapmak kolay gele bilir, başkası bu seçimde zorlanır.

Bu karar veren ve yöneten gruba dahil olmak için ne yapmalı? Nasıl seçim yapmayı öğreniriz?

Karar verme işlemi üç basamaktan oluşuyor:

1. Kararları inceleme
2. Bilgi edinme ve toplama
3. Kararı verme

Şimdi her basamağı ele alalım.

KARAR ANALİZİ

  1.  Kararları sıralamak lazımdır. Hayatımızda tabi aldığımız kararlar ve yapacağımız işler çoktur. Bunları önemine göre yazmak lazımdır,  en büyük önem taşıyan karardan daha küçüğe doğru gitmelisiniz. Şu ana uygun en önemli şeyi yapmayı seçmelisiniz. Mesela bu gün elinizde yazmanız gereken bir iş var ise, dişinizi sıkıp onu yazacaksınız ve sonra gönül rahatlığıyla yeni bot arayışına çıkarsınız.

     2.Yapabileceğiniz kararları verin. Bir düşünün bu kararı yerine getire bilecek misiniz?            Buna ne kadar vakit lazım? Kendinizi zorlamayın ama tembelliğe de yol vermeyin 

 3.Seçim özgürlüğü. Kendinize maksada ulaşma özgürlüğü verin. Kararı size uygun ve istediğiniz şekilde uygulayın. Bir şeyi halletme yolları her zaman düşündüğünüzden çoktur, bunları araştırın. Bir tek şeyin üzerinde odaklanmak iyi değildir. Seçim yelpazenizi geniş tutun. Mesela böyle bir karar: Ayda 6 bin lira alma şartıyla bu şirkette bu işte çalışmak istiyorum”. Bunun olasılığı düşüktür.

4. Risk alın. Riski göze aldığınızda atılımlar yapa bilirsiniz. Kazandığınızda- mutlu olursunuz, kayıp ettiğinizde –deneyim kazanırsınız. Doğru karar her zaman risk içerir. Bunu unutmayın. Bir şeyi seçtiğimizde kalan başka şeylere “hayır” demek zorundayız.

 Kararınızın risk taşıdığını her zaman kabul edin. Akıllıca riske girin. Deneyimleriniz sizi doğru adımı hesaplamayı öğretecektir, her zaman kafanızda yedek bir varyant tutun. Kaybettiğiniz zaman sigortanız olsun. Mesela işinizden sıkıldınız ve bırakmak istiyorsunuz. Yeni iş yerinizde nasıl olacağını da bilmiyorsun. Eski yerinize geri dönme fırsatlarını araştırın.

BİLGİ TOPLAMA VE ANALİZ ETME

Doğru seçim yapmak için bilgi edinmeye gayret edin. Bilgi akını içinde size uygun bilgilere bakın, başka şeylere dikkatiniz kaymasın. Elde ettiğiniz veriler arasında bağlantı kurun. Sizin kararınızı etkileyecek en önemli olayı belirleyin.

Başkalarının fikrini alın. Sizin kararlar onları etkileyecek ise, onların da planlarını öğrenin.

Bazı başarılı kişiler başarılarının sırlarını açıklamayı severler, hangi durumlarda ne yaptıklarını paylaşırlar.

Önemlidir! Birisi sizi inatla bir seçim önerdiğinde dikkatli olun, bu kişinin kendi çıkarısı vardır bu işte. Mesela, anne kızına hep tıp okumasını istiyor, kızının bu konuda ne hevesi ne de yeteneği vardır, anne bunu kendi için istiyor, çünkü zamanında doktor olacağının hayalini kurmuştur.

Kararları kendiniz verin, başkalarından sadece bilgi edinin.

KARAR VERMEK

Stres anında karar vermekten kaçının. Bu karar sağlıklı olmaya bilir. Sıkıntınız, üzüntünüz kararınızı negatif şekilde etkiler. Mesela birisine inat ve ya intikam duygusuyla bir şey yaptığınızda hep hüsrana uğradığını görmüşsünüz. Duygular öyle güce sahipler ki, biz sağlıklı düşünemeyiz, zihnimiz kapanır. Eğer yoğun duygular içindeydinizse, karar verme işini zamana bırakın.

Pratik yapın. Zaman içinde duyguları zihninizde ayırt etmeyi öğrenirsiniz. Bu benim duygularım konuşur-dersiniz kendinize, duygularım işe karışmamalıdır.

Mesela, siz evden çıktınız. Yağmur başladı. Tabi eve dönüp şemsiyeni alacaksınız, işe gideceksiniz. İşte, zamanında “şemsiyeni” almaya öğrenin.

Karar verdiniz- ileri! Karar verdikten sonra asla kuşkulara yer bırakmayın, yolunuza devam edin. Bu kuşkular ve “belkiler” sizin enerjiniz alacaklar ve artık işe yaramazlar , onlara harcadınız enerji size maksadınıza ulaşmak için gereklidir. Kararınız bazı kişileri etkileyecektir, onlara seçimlerinizi açıklamaya unutmayın.

HIZI ÖĞRENELİM.

Kendinizde analiz etme yetisini geliştirin. Kendinizi farklı durumlara sokup seçim arayın.

Yabancı dili öğrenmek, müzik ve santranc analitik düşünceyi geliştirir.

Hızlı karar vermeyi öğrenin. Mesela siz otomatikman paltonuzun düğmelerini bağlarsınız. Ayni kararları da böyle otomatikman vermeye öğrene bilirsiniz. Küçük, size fazla zarar vermeyecek seçimlerde deneyim yapın. Mesela, kendinize kaffede 30 saniye içinde sipariş vermeye talimat verin. Küçük alış verişlerde satın aldığınız (çorap, şapka, eşarp) şeyin rengine ve modeline önceden belirlediğiniz kısa zaman içinde karar verin. Pazar günü ne yapacağınıza, nereye gideceğinize karar verin. Arkadaşınızın doğum gününde ne alacağınıza önceden karar verin. Bu deneyimleri gittikçe zorlaştırın.

Karar verme yetinizi geliştirin, zamanınıza değer verin.